Śladem mazowieckich Żydów: Grójec
Mazowsze może się pochwalić wieloma ciekawymi miejscowościami, na terenie których wciąż można ujrzeć ciekawe pamiątki po żyjących tu przed wojną Żydach. Jedną z tych miejscowości, którym w trakcie wycieczki o takiej tematyce warto poświęcić nieco więcej uwagi, jest Grójec. Istniejąca tu gmina miała charakter typowo chasydzki, a że przed wybuchem wojny Żydzi stanowili tu ponad połowę mieszkańców, miejsc związanych z ich losami nie brakuje. Co warto zobaczyć?
Jedną z ciekawszych pamiątek po społeczności żydowskiej, jakimi może się pochwalić Grójec, jest dawny kompleks synagogalny. Nie przetrwała wprawdzie sama synagoga, zniszczona została także mykwa, wciąż jednak można nacieszyć się widokiem murowanego domu modlitwy z początku XX wieku oraz drewnianego domu rabina, który może się pochwalić historią sięgającą XIX stulecia. W Grójcu znajduje się również cmentarz żydowski, założony pod koniec XVIII wieku. Obecnie zajmuje on powierzchnię 1,8 ha, jednak na jego terenie nie ujrzymy już żadnych macew. To efekt wojennej i powojennej dewastacji. Znalazło się tu za to miejsce na pomnik, który przypomina o ofiarach Zagłady, oraz na zbiorową mogiłę, w której pochowano około 200 osób, rozstrzelanych przez Niemców w 1943 roku. To ważne miejsce, które z pewnością warto odwiedzić w trakcie pobytu w tej części Mazowsza, szczególnie w chwili, gdy chcemy lepiej poznać dzieje żydowskich mieszkańców tego regionu.
